Leestip april 2024
Tussen de twee uitersten van een menselijk leven, geboorte en dood, ontvouwt zich een opgewekt en troostrijk verhaal over het leven en sterven van een eenvoudige man die een hard maar vol leven heeft geleid.
Ieder dag gaat de visser Johannes naar het haventje om naar zijn boot te kijken. Zijn vrouw is al enige tijd dood. Op een ochtend, nadat hij wakker is geworden, is er iets veranderd. Is het het licht dat door het raam naar binnen valt? In de haven ontmoet hij zijn gestorven vriend Peter en samen varen ze uit. Op die tocht beleeft Johannes de belangrijkste momenten van zijn leven opnieuw, zijn ongelukkige eerste liefde, daarna de ontmoeting met zijn vrouw. Bij terugkomst in de haven ziet hij tot zijn vreugde dat zij op hem wacht. Samen gaan ze naar huis. Het is alsof een lang gekoesterd verlangen wordt ingelost.
Het werk van Jon Fosse (1959) werd op 5 oktober 2023 bekroond met de Nobelprijs voor Literatuur. De jury prees de Noorse schrijver ‘voor zijn vernieuwende toneelstukken en proza die stem geven aan het onzegbare’. Fosse schrijft romans, toneelstukken, gedichten, kinderboeken, verhalen en essays. Zijn grootste werk tot nu toe is Septologie, het werd genomineerd voor verschillende prijzen, waaronder de International Booker Prize. Ochtend en avond verscheen in Noorwegen in 2000.
Wat ik ervan vind:
Als je nog nooit iets gelezen hebt van de Nobelprijswinnaar van 2023, Jon Fosse, is dit kleinood fantastisch om mee te beginnen. Amper 112 bladzijden maar o zo mooi.
In het eerste gedeelte beschrijft Fosse de geboorte van het hoofdpersonage Johannes. In het volgende gedeelte van het boek zitten we al aan het einde van Johannes’ leven. Hij wordt wakker op een ochtend en niets is wat het lijkt, hij voelt zich lichter (of is het zwaarder?), vitaler en sterker dan hij zich de afgelopen jaren heeft gevoeld. Alles baadt in een bijzonder licht en lijkt om zijn aandacht te vragen. Hij overloopt zijn leven, zijn relatie met zijn vrouw die al een paar jaar overleden is, en ook de vriendschap met zijn beste vriend die er helaas ook niet meer is. Zonder het expliciet te benoemen, laat Fosse je de eenzaamheid van de man voelen, het trieste van alleen achter te blijven op je oude dag. Hoe Fosse het einde van de man beschrijft en ‘de overgang’ naar een zogenaamde volgende etappe, vond ik prachtig en troostrijk. Het blijft vaag, mysterieus, maar uiterst aantrekkelijk, zonder sentimentaliteit.
Beoordelingen
Er zijn geen beoordelingen gevonden.
