Leestip september 2025
O Caledonia - Elspeth Barker
Onder aan de trap van het kasteel, gekleed in haar moeders zwart kanten avondjurk, ligt Janet, in de verwrongen houding die duidt op moord...
O, Caledonia is een verbluffende roman, waarin de kettingreactie van gebeurtenissen wordt beschreven die leidt tot de bizarre dood van een zestienjarig meisje, gesitueerd in Schotland in de jaren veertig en vijftig. Opgroeiend in een geïsoleerde en eenzame wereld wendt Barkers verdoemde jonge heldin zich tot de literatuur, de natuur en tot haar tante Lila, die haar korte momenten van troost bieden in een verder grimmig bestaan. Mensen, vogels en andere dieren bevolken een verhaal dat zowel sfeervol als geestig en vlijmscherp is. Het familiemotto – moriens sed invictus (stervend maar onoverwonnen) – is een toepasselijk grafschrift voor de wilde en dappere Janet, wier vurige vastberadenheid om trouw te blijven aan zichzelf haar tot een van de onvergetelijkste heldinnen van de hedendaagse literatuur maakt.
Op meesterlijke wijze roept Elspeth Barker het barre klimaat van Schotland voor de geest in deze gothic roman, die wel wordt vergeleken met het werk van de Brontës, Edgar Allen Poe en We hebben altijd in het kasteel gewoond van Shirley Jackson.
Elspeth Barker (Edinburgh, 1941-2022) debuteerde in 1991 op 51-jarige leeftijd met O, Caledonia. De roman werd bekroond met zowel de RSL Winifred Holtby Prize, als de Scottish Book Prize en de David Higham Prize, en haalde de shortlist van de Whitbread Prize. Ze werkte als journalist en docent Latijn en leidde een bohemien leven tot haar overlijden op 81-jarige leeftijd.
Wat ik ervan vind:
Aangeraden door Ali Smith, één van mijn favoriete schrijfsters, lag deze roman al even klaar om gelezen te worden en daar heb ik absoluut geen spijt van!
Het is de enige roman die Elspeth Barker schreef, journaliste, intelligent en bijzonder taalgevoelig.
De zinnen zijn dan ook bijzonder mooi en het wemelt van de spitsvondige woorden, ontzettend goed vertaald door Lisette Graswinckel.
Het jonge hoofdpersonage, Janet, om wie het allemaal draait, wordt al vermoord op de eerste pagina. Je weet dus al onmiddellijk hoe het gaat aflopen, het hoe en waarom probeer je uit te vissen in de rest van het boek.
Janet woont met haar familie op het kasteel Auchnasaugh in de Schotse Hooglanden. Ze is hoogbegaafd, fantasierijk en wereldvreemd, ze houdt van literatuur en dieren en heeft een vrij afstandelijke relatie met haar familie, vooral met haar moeder Vera, die Janet vooral als heel lastig en vervelend ervaart en haar dochter hoegenaamd niet begrijpt. Het enige familielid waar Janet het wel relatief goed mee kan vinden is haar excentrieke tante Lila. Grootmoeder Ningning die haar wel adoreerde stierf helaas toen Janet nog een peuter was.
Janet is eenzaam en zoekt vooral het gezelschap van dieren op, die haar wél begrijpen. Zodra ze oud genoeg is, vliegt ze op kostschool waar ze de eerste jaren gepest en uitgesloten wordt.
En toch is het niet allemaal kommer en kwel, je moet dikwijls lachen met de dingen die Janet meemaakt en zegt, en je sluit dit eigenzinnige meisje al gauw in je hart. Je bewondert haar compromisloze trouw aan zichzelf en haar dapperheid in het droevige besef dat het ondanks alles, of net dankzij, slecht met haar gaat aflopen...
Beoordelingen
Er zijn geen beoordelingen gevonden.
