Leestip van Boekhandel Naboekov oktober 2018
De reiziger
De reiziger is een aangrijpende roman over een joodse man, Otto Silbermann, die in 1938 weet te ontsnappen aan de pogroms van de nazi's. Met een koffer vol geld komt hij op straat te staan, maar hij kan geen kant op. Al zijn familieleden en vrienden zijn al gearresteerd of verdwenen. Silbermann probeert onzichtbaar te blijven, neemt trein na trein, in het midden van de noodtoestand. In eerste instantie gelooft hij nog dat hij naar het buitenland kan vluchten, maar zijn poging om de grens met België illegaal over te steken mislukt.
Hij vlucht van stad naar stad om aan zijn belagers te ontsnappen - van Berlijn naar Hamburg naar Nürnberg naar Aken - en verblijft wekenlang in treinen, op platforms, in stationsrestaurants. Hij ontmoet vluchtelingen en nazi's, goede en slechte mensen. Hij observeert de onverschilligheid van de menigte, de compassie van enkelen. En ook zijn eigen angst.Nooit eerder was iemand in staat zich zo direct in te leven in de sfeer van Duitsland vlak voor de oorlog uitbrak. In de gesprekken die Silbermann voert en hoort, wordt de angstaanjagende werkelijkheid van het leven in die tijd op indrukwekkende wijze weerspiegeld. Zelfs wanneer Silbermann, gek geworden van angst, opgesloten wordt in een inrichting, blijft hij geloven in het goede van de mens.
Ulrich Alexander Boschwitz (1915-1942) werd geboren in Berlijn. Hij verliet Duitsland in 1935, na korte verblijven in Noorwegen, Frankrijk en Luxemburg vestigde hij zich in 1939 in Engeland. Hij werd kort geïnterneerd en per boot naar Australië gedeporteerd, op het roemruchte schip HMT Dunera. In 1942 mocht Boschwitz terugkeren naar Engeland, maar werd het schip M.V. Abosso getorpedeerd en kwam Boschwitz, met 41 anderen, om het leven, op 27-jarige leeftijd. Het manuscript van 'De reiziger' lag jarenlang in een archief en verscheen pas in 2018 in Duitsland. Wel verscheen de roman, die werd geschreven in 1938, in 1940 in Amerika en in Frankrijk. De herontdekker, redacteur Peter Graf, schreef een nawoord bij De reiziger.
Wij waren zwaar onder de indruk van dit boek. Het boek laat je van in het begin naar adem snakken. De paniek en de uitzichtloosheid van Otto Silbermann worden zo goed beschreven dat je onbewust steeds sneller begint te lezen doordat je de opgejaagdheid van Otto Silbermann helemaal overneemt. Er wordt niets verbloemd, ook de kleine kantjes van Otto niet, hoe hij zich gedraagt tegenover geloofsgenoten bijvoorbeeld.
Het besef dat dit boek weer zo actueel is en je een spiegel voorhoudt hoe Europa met hedendaagse vluchtelingen omgaat, bezorgt je een zeer naar gevoel. Ook wel dat dit boek waarschijnlijk niet gelezen gaat worden door mensen die het zouden moeten lezen om wat meer empathie en begrip voor mensen op de vlucht te kunnen opbrengen...
Beoordelingen
Er zijn geen beoordelingen gevonden.
