Feuchtwanger, Lion - De Jood Süss

Titel: De Jood Süss

Reeks: Kritische Klassieken, 25

Beschrijving:

Honderd jaar geleden schreef Lion Feuchtwanger met Jud Süss één van de meest bloedstollende romans uit de Duitse literatuur. Het is het verhaalvan opkomst en ondergang van de historische figuur Josef Süss Oppenheimer, die zich in het begin van de achttiende eeuw opwerkte tot hoffinancier van het hertogdom Würtemmberg, dat destijds deel uitmaakte van het Heilige Roomse Rijk. Maar het is ook het verhaal van dubbelzinnige relatie tussen Süss en zijn tyrannieke broodheer - de
keurvorst van Würtemmberg Karl Alexander die elkaar gevangen houden in een complexe relatie van wederzijdse afkeer en afhankelijkheid.

Nadat Süss zich heeft ontpopt tot de machtigste man van het hertogdom, komt het onherroepelijk tot zijn val die eindigt met een veroordeling tot de dood door ophanging. Daarvoor heeft zich in Süss’ leven een persoonlijk drama afgespeeld, dat hem doet inzien dat zijn eerdere streven naar macht en rijkdom niet meer is dan ijdelheid.

In Jud Süss schetst Feuchtwanger een fascinerend beeld van de bewogen tijd van de Duitse barok, waarin machtswellust en inkeer tegenover elkaar staan, evenals het decadente hof en de geknechte bevolking van het hertogdom. Dit alles tegen de
achtergrond van de politieke machtsstrijd tussen de protestantse burgerij die zich laat voorstaan op zijn democratische rechten en de tyrannieke hertog die van Würtemmberg een katholieke autocratie wil maken.

Jud Süss werd in 1925 geschreven. Er werden honderduizenden exemplaren van het boek verkocht en het werd in vele talen vertaald. Toch is het in de
vergetelheid geraakt. De laatste Nederlandse vertaling dateert uit 1963. Dat heeft waarschijnlijk alles te maken met de beruchte, ronduit antisemitische film die Joseph Goebbels in 1940 liet maken en die het boek niet alleen heeft overschaduwd, maar ook in een kwaad daglicht heeft gesteld, waarin de ambivalente hoofdpersoon Süss
uit het boek is veranderd in het antisemitische prototype van de wellustige, eendimensionale Joodse schurk.

Nu, honderd jaar later verschijnt een nieuwe, grondig herziene vertaling van dit rijke verhaal over ijdelheid, hebzucht, machtswellust, haat, lust en liefde; een briljante analyse van de persoon Süss en van de onbarmhartige werking van het antisemitisme.